BMG-niň Aýallary kemsidiji we eziji hereketlere garşy komiteti Täjigistanda häzirki wagtda onlarça kärhanada zenanlara işlemäge gadagançylyk kanunyna alada beýan edýär.
Birleşen Milletler Guramasynyň metbugat gullugynyň 19-njy fewralda ýaýradan beýanatynda, BMG-niň Komiteti birnäçe ýurtlar, şol sanda Täjigistandaky ýagdaý barada, öz netijelerini çap edipdir. Bilermenleriň öňe sürýän netijeleri Täjigistanyň öz hasabatlarynda aýdylýan maglumatlara esaslanýar, Täjigistan aýallara garşy kemsidiji hereketleriň ähli görnüşini aradan aýyrmak baradaky halkara Konwensiýanyň agzasy bolup durýar.
Şeýlelikde, komitetiň pikirine görä, häzirki wagtda Täjigistanyň hereket edýän Konstitusiýasyna laýyklykda, aýallaryň "ýerasty işlerde we zyýanly şertlerde" işe ýerleşmegi we 150 işde aýallaryň işlemeginiň gadagan edilmegi alada döredýär. BMG-niň hünärmenleriniň bellemegine görä, kanundaky bu üpjünçilik aýallaryň aşa goraglylygy bolup, ol gender stereotiplerine esaslanýar.
BMG-niň hünärmenleri Täjigistanyň häkimiýetlerine "Zähmet kodeksini deňlik we kemsidilmelere garşy täze kanuna laýyk getirmek we zenanlar üçin 150 kär baradaky kategoriýalaýyn gadagançylygyny dessine ýatyrmak” maslahat berilýär. Adam hukuklaryny goraýjy aktiwistler hem Täjigistanyň bar bolan çäklendirmeleri tehnologik ösüşleri nazara almak bilen gaýtadan gözden geçirmegi we şoňa laýyklykda aýallara, şeýle hem erkeklere howply iş şertlerinde, degişli goraglary kabul etmegi teklip edýär.
Täjigistan 2023-nji ýylyň ahyrynda, zenanlara garşy girizilen 334 hünär boýunça dowam edip gelen gadaganlyk düzgünlerine birnäçe düzediş girizdi. Täze sanawda Täjigistanda zenanlara gadagan edilen iş orunlarynyň sanawy ykdysadyýetiň 22 pudagynda, 194 iş orunlaryna degişli bolup durýar.
Täze sanawa laýyklykda, aýallara agaç ussasy bolup işlemäge rugsat berilmeýär, buraw işlerinde, nagym-tunnellerde, ýerasty känlerde, bomba ýasaýjylar, sanitar-tehniki gullukda, elektrik işlerinde we başga-da onlarça hünärlerde işlemek gadagan edilýär.
Aýallar üçin onlarça işiň gadagan edilmegi olaryň köpüsine işsizligiň ýokary bolup durýan wagtynda we çäklendiriji zähmet bazarynda, olaryň durmuş ýagdaýyny has-da kynlaşdyrýar.
Owgan bosgun aýallary Täjigistany terk etmäge mejbur boldular
19-njy fewralda Aýallary kemsidiji we eziji hereketlere garşy göreş komiteti Täjigistanyň territoriýasynda, Owganystandan bolan erkek graždanlaryň saklanmagyna we tussag edilmegine, soňra olaryň yzyna sürgün edilmegine hem alada bildirdi. Munuň özi köp owgan aýallarynyň öz ýurduna dolanmagyna sebäp bolýar. BMG-niň hünärmenleriniň bellemegine görä, Täjigistandan gaçybatalga gözleýänleriň maşgalasy ýeke galanlarynda, bu ýurtda bir özleriniň çagalaryny ekläp bilmeýändigi sebäpli, adamsy bilen öýlerine dolanmaga mejbur bolýarlar.
BMG-niň beýannamasynda, olaryň hünärmenleriniň bellemegine görä, aýallary doly suratda häkimiýetleriň "gender esasly yzarlamalar sistemasyny" işläp düzen ýurduna dolanmaga mejbur etmek, belki-de, Konwensiýa laýyklykda olaryň hukuklarynyň bozulmagyna getirip biler.
Komitet Täjigistany bosgun zenanlaryň howpsuzlygyny we goragyny üpjün etmäge çagyrdy. Aýratyn-da, owgan zenanlary meselesinde hem-de maşgalalaryň aýrylmazlygy üçin, çäreleri görmegi teklip etdi.
Täjigistanda ýüzlerçe owgan graždany gaçybatalga gözleýärler. Köplenç olar bu ýurda, mundan beýläk-de Günbatar ýurtlaryna geçmek maksady bilen gelýärler.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
Forum