Ýewropa Bileleşigi, ABŞ we Halkara maliýe fondy Ukraina milliardlarça dollarlyk maliýe kömegini bermegi planlaşdyrýarlar. Emma olar Kiýewiň başda korrupsiýadan saplanmagyny isleýärler.
ÝB-niň Assosiasiýa baradaky we geljekde ÝB-e agza bolmak baradaky ylalaşyklary korrupsiýa garşy göreş boýunça aýratyn reformalary talap edýär. Şol bir wagtyň özünde-de halkara maliýe institutlary we hökümete degişli bolmadyk toparlar, şol sanda “Transparency International” guramasy, öz tekliplerini öňe sürýärler.
Ine, öňe sürülýän bäş teklip:
"Transparency International" guramasynyň Ýewropa Bileleşigi bilen bagly meseleler boýunça müdiri Karl Dolan “bähbitleriň gapma-garşylygy” barada düşündiriş berip, şeýle gapma-garşylygyň häkimiýetleriň kabul edýän kanunlarynyň häkimiýet başyndakylaryň özlerine girdeji getirýän kärhanalar üçin amatly bolan halatynda ýüze çykýandygyny aýdýar.
Dünýä söwda guramasynyň “döwlet söwda ylalaşygy” ýuridiki taýdan onuň esasy halkara kanunydyr.
Şeýle-de, Dolanyň sözlerine görä, korrupsiýa garşy göreşi “korrupsiýa garşy hakykatdanam garaşsyz agentligiň döredilmegi” arkaly amala aşyryp bolardy.
Ýewropa Bileleşiginiň Halkara walýuta fondy bilen syýasatynyň sazlaşdyrylmagy boýunça iş alyp barýan Ýewropanyň Dikeldiş we Ösüş bankynyň müdiri Alan Rousso “tutanýerli edaralaryň” bäsdeşlige ukyply biznes üçin deň şertleri döredip biljekdigini belledi.
Korrupsiýa garşy çykyş edýän aktiwistler täsirli şahslaryň, biznesmenleriň we belli bir bähbide eýerýän toparlaryň gizlin ýollar arkaly saýlawlara täsir ýetirmäge ukypldygyny aýdýarlar we munuň syýasy korrupsiýa bilen bagly töwekgelçilikleri artdyrýandygyny belleýärler.
“Transparency International” guramasyndan Dolan syýasy partiýalaryň maliýeleşdirilmeginiň açyk bolmagyny talap edýän kanunyň zerurdygyny aýdýar: "Eger siz Ukrainada korrupsiýa garşy zerur bolan reformalara syn etseňiz, ol ýerdäki esasy problemanyň dünýäniň beýleki ýurtlaryndaky ýagdaýa, hatda ÝB-niň özündäki ýagdaýa meňzeýändigini görmek mümkin. Ýagny, syýasy partiýalaryň maliýe üpjünçiliginde aýdyňlyk ýetmezçilik edýär”.
Maglumat azatlygyna degişli kanunlar raýatlaryň korrupsiýanyň üstüni açmaklary we bu ugurda häkimiýetlerden degişli zerur çäreleri görmegi talap etmekleri üçin esasy guraldyr.
ÝB-niň Assosiasiýa baradaky we geljekde ÝB-e agza bolmak baradaky ylalaşyklary korrupsiýa garşy göreş boýunça aýratyn reformalary talap edýär. Şol bir wagtyň özünde-de halkara maliýe institutlary we hökümete degişli bolmadyk toparlar, şol sanda “Transparency International” guramasy, öz tekliplerini öňe sürýärler.
Ine, öňe sürülýän bäş teklip:
- Jemgyýetçilik pudagynyň jogapkärçiligini güýçlendirmeli
"Transparency International" guramasynyň Ýewropa Bileleşigi bilen bagly meseleler boýunça müdiri Karl Dolan “bähbitleriň gapma-garşylygy” barada düşündiriş berip, şeýle gapma-garşylygyň häkimiýetleriň kabul edýän kanunlarynyň häkimiýet başyndakylaryň özlerine girdeji getirýän kärhanalar üçin amatly bolan halatynda ýüze çykýandygyny aýdýar.
- Döwlet söwdasynyň açyk we bäsleşikli amala aşyrylmagyny kepillendirmeli
Dünýä söwda guramasynyň “döwlet söwda ylalaşygy” ýuridiki taýdan onuň esasy halkara kanunydyr.
- Korppsiýany derňemek we jezalandyrmak
Şeýle-de, Dolanyň sözlerine görä, korrupsiýa garşy göreşi “korrupsiýa garşy hakykatdanam garaşsyz agentligiň döredilmegi” arkaly amala aşyryp bolardy.
Ýewropa Bileleşiginiň Halkara walýuta fondy bilen syýasatynyň sazlaşdyrylmagy boýunça iş alyp barýan Ýewropanyň Dikeldiş we Ösüş bankynyň müdiri Alan Rousso “tutanýerli edaralaryň” bäsdeşlige ukyply biznes üçin deň şertleri döredip biljekdigini belledi.
- Syýasy partiýalaryň maliýeleşdirilmeginiň açyk bolmagyny gazanmak
Korrupsiýa garşy çykyş edýän aktiwistler täsirli şahslaryň, biznesmenleriň we belli bir bähbide eýerýän toparlaryň gizlin ýollar arkaly saýlawlara täsir ýetirmäge ukypldygyny aýdýarlar we munuň syýasy korrupsiýa bilen bagly töwekgelçilikleri artdyrýandygyny belleýärler.
“Transparency International” guramasyndan Dolan syýasy partiýalaryň maliýeleşdirilmeginiň açyk bolmagyny talap edýän kanunyň zerurdygyny aýdýar: "Eger siz Ukrainada korrupsiýa garşy zerur bolan reformalara syn etseňiz, ol ýerdäki esasy problemanyň dünýäniň beýleki ýurtlaryndaky ýagdaýa, hatda ÝB-niň özündäki ýagdaýa meňzeýändigini görmek mümkin. Ýagny, syýasy partiýalaryň maliýe üpjünçiliginde aýdyňlyk ýetmezçilik edýär”.
- Informasiýa elýeterliligi kepillendirilmeli
Maglumat azatlygyna degişli kanunlar raýatlaryň korrupsiýanyň üstüni açmaklary we bu ugurda häkimiýetlerden degişli zerur çäreleri görmegi talap etmekleri üçin esasy guraldyr.
