Kärdeşler arkalaşyklary Türkmenistanda işgärleriň zähmet haklaryndan pul tutýan gurama hökmünde tanalýar. Bu gurama her ýylyň ahyrynda edara-kärhanalaryň işgärlerine sowgat paýlaýar. Şu ýyl Lebap welaýatynyň edara-kärhanalarynda Täze ýyl sowgatlarynyň möçberi geçen ýyllar bilen deňeşdirilende egsildi.
“Öňler Kärdeşler arkalaşyklary, meselem, bir işgäriň 14 ýaşyny doldurmadyk her bir çagasyna aýratyn Täze ýyl sowgatlaryny paýlap bererdi. Häzir her bir işgäre diňe bir sowgat berilýär” diýip, üç çaganyň atasy Azatlyk Radiosynyň habarçysyna gürrüň berdi.
Edara-kärhanalarda paýlanýan sowgatlaryň arasynda süýji-kökeler, konditer önümleri bar.
“Işgärler we olaryň çagalary her ýylda baýramçylyk sowgatlaryna sabyrsyzlyk bilen garaşýarlar. Bu sowgatlar maşgalalaryň baýramçylyk saçaklaryna az-kem goşant goşýardy. Bu ýyl üç çaga niýetläp, bir sany sowgat berdiler. Şonuň üçin, bazara baryp, ýene-de iki sany sowgat satyn aldym” diýip, býujet işgäri sözüniň üstüni ýetirýär.
Işgärleriň aýlyk zähmet haklaryndan Kärdeşler arkalaşyklaryna gatanç hökmünde her aý 1% pul tutulýar.
Lebap welaýatynda Azatlyk Radiosynyň habarçylary bilen gürrüňdeş bolan býujet işgärleri degişli tutumyň ýylyň dowamynda takmynan 400-500 manada barabar bolýandygyny aýdýarlar.
Dört çaganyň atasy bolan beýleki bir býujet işgäri öňki ýyllarda Kärdeşler arkalaşyklaryndan özüniň dört sany Täze ýyl sowgadyny kabul edip alandygyny aýdyp, bu ýyl sowgatlaryň möçberleriniň azaldylandygyny tassyklady.
Durnukly aýlyk girdejileri bolan býujet işgärleri öz zähmet haklarynyň umumy möçberiniň tas 17 göteriminden gowragynyň resmi tutumlar üçin tutulyp galynýandygyny aýdýarlar. Bu mukdar Kärdeşler arkalaşyklarynyň gatançlary bilen bir hatarda, saglyk ätiýaçlandyrmalarynyň, pensiýa gaznasynyň hem-de salgyt gulluklarynyň tutumlaryny hem öz içine alýar.
Döwlet edara-kärhanalarynda býujet işgärleri resmi görnüşde tutulýan pullardan daşary, dilden görkezme esasynda, başga-da ençeme pul tutumlaryna sezewar edilýärler. Prezidentiň portretlerini çalyşmak, pagta ýygymyna hakyna adam tutmak, Täze ýyl baýramynda şäheriň bezeg işlerine goşant goşmak ýaly düşündirişlere esaslanylyp, işgärlerden yzygiderli görnüşde pul ýygnalýar.
Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklary öz agzalarynyň zähmet, durmuş-ykdysady hukuklaryny we bähbitlerini goramak jogapkärçiligini öz üstüne alýar. Kärleri boýunça umumy bähbitleri bolan raýatlaryň meýletin birikmesi hökmünde kesgitlenilýän Kärdeşler arkalaşyklary iş ýerlerinde öz agzalarynyň bähbitlerini we hukuklaryny goramak bilen borçlanýar. Ýöne ýurduň çäginde bu ugurdaky işjeňligiň hasaba alnyp-alynmandygy habar berilmeýär.
Arkalaşyklar ilat arasynda işgärleriň bähbitlerini gorap çykyş edýän gurama hökmünde tanalmaýar.
Kärdeşler arkalaşyklarynyň pudaklaýyn bölümleri we welaýat birleşmeleri bar. Obasenagat toplumynyň, ylym we bilim işgärleriniň, saglygy goraýyş işgärleriniň, energetika işgärleriniň we başga-da ençeme pudagyň kärdeşler arkalaşyklary hereket edýär.
Azatlygyň habarçylary geçen ýylda hem bu guramanyň adyndan işgärlere paýlanan Täze ýyl sowgatlarynyň töwereginde emele gelen ýagdaýlar barada habar berdiler.
“Kärdeşler arkalaşyklary, olaryň hukuklary we işiniň kepillikleri hakynda” Türkmenistanyň kanuny 2013-nji ýylda kabul edildi.
Bu ýyl ýurt boýunça Täze ýyl baýramynyň öwüşgini egsilýär. Bilim we terbiýeçilik edaralarynda öňünden meýilleşdirilen Täze ýyl dabaralarynyň goýbolsun edilýän halatlary bolýar.
Resmiler baýramçylyk öwüşginiň egsilmeginiň mümkin bolan sebäpleri barada beýanat bermeýärler.
1-nji ýanwar – ýurduň senenamasynda Täze ýyl baýramy hökmünde ykrar edilýär we şol gün edaralarda, kärhanalarda we guramalarda iş güni däl diýlip yglan edilýär.
Täze ýylyň bosagasynda, 31-nji dekabr agşamy ýurduň paýtagtynda we sebit merkezlerinde gurnalan Baş arçalaryň töwereginde döwlet gözegçiliginde baýramçylyk çäreleri geçirilýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
Forum