9-njy aprelde ABŞ-nyň prezidenti Donald Tramp tarapyndan girizilen täze gümrük paçlary güýje girdi. Bu täze söwda syýasaty Birleşen Ştatlaryň senagatyny dikeltmegi maksat edinýär. Täze düzgünler esasynda, Hytaýdan getirilen harytlara 104% we Ýewropa Bileleşiginden getirilen önümlere 20% gümrük paçlary girizildi. Bu çäreler, 5-nji aprelde güýje giren 10% esas paçlarynyň üstüni ýetirýär.
Ak Tamyň metbugat sekretary Karoline Leawitt, Trampyň bu paçlaryň yza süýşürilmegini ýa-da uzaldylmagyny göz öňünde tutmaýandygyny aýtdy. Ol 8-nji aprelde, paçlaryň bellenen wagtynda güýje girjekdigini mälim etdi.
Tramp özüniň bu paçlary “hemişelik” diýip häsiýetlendirse-de, täsir edilen ýurtlaryň wekilleriniň Waşingtona ikitaraplaýyn söwda şertnamalaryny ara alyp maslahatlaşmak üçin gelýändigini aýtdy. Ol: “Biz bilen şertnama baglaşmak isleýän köp ýurt bar” diýip belledi we Hytaýyň hem ylalaşyga gelmegine garaşýandygyny aýtdy.
Trampyň administrasiýasy Günorta Koreýa we Ýaponiýa ýaly ýakyn ýaranlary we esasy söwda hyzmatdaşlary bilen gepleşikleri meýilleşdirdi. Şeýle hem, Italiýanyň premýer-ministri Giorgia Meloniniň indiki hepde Waşingtona sapar etmegine garaşylýar. Ýewropa Komissiýasynyň prezidenti Ursula fon der Leýen, özara paçlary azaltmagy teklip edip, emma garşy çäreleriň hem mümkindigini duýdurdy.
Tramp 2-nji aprelde bu paçlary yglan edip, bu güni Amerikanyň “azatlyk güni” diýip atlandyrdy we muny “Amerikanyň senagatynyň täzeden doglan güni” hökmünde ýatda galjakdygyny aýtdy. Ol, ABŞ-nyň onlarça ýyllap “dost we duşman” tarapyndan söwdada adalatsyz çemeleşmelere sezewar edilendigini aýdyp, bu ýagdaýyň uly söwda deňagramsyzlygyny döredendigini belledi.
Täze paçlaryň girizilmegi bilen, dünýäniň dürli künjeklerinde birža bazarlarynda paýnamalaryň bahasy pese gaçdy. Ykdysadyýetçiler bu çäreleriň amerikan sarp edijileri üçin harytlaryň bahasynyň ýokarlanmagyna sebäp bolup biljekdigini duýdurýarlar. Şeýle hem, täsir edilen ýurtlaryň jogap çärelerini görmegine garaşylýar. Hytaý eýýäm ABŞ-nyň ähli harytlaryna 34% paç girizip, jogap berdi. Hytaýyň Söwda ministrligi Trampyň paçlary ýokaraltmak baradaky haýbatyny “ýalňyşlygyň üstüne ýalňyşlyk” diýip häsiýetlendirdi.
Bellesek, Tramp Türkmenistana hem 10% möçberinde gümrük paç girizdi.
Forum