Türkmenistanyň gündogar Lebap welaýatynyň býujet edaralarynda berk döwlet gözegçiligindäki gazet-žurnallara 2023-nji ýylyň birinji ýarymy üçin mejbury abuna ýazylmak möwsümi başlandy. Häkimiýetler nobatdaky abuna möwsüminde býujetçilerden gazet-žurnallaryň hem onlaýn, hem-de kagyz görnüşlerine ýazylmagy talap edýär. Neşirleriň iki görnüşine-de abuna ýazylmak talaby işgärleriň çykdajylaryny artdyrýar.
Azatlyk Radiosynyň habarçysy bilen gürrüňdeş bolan býujet işgärleri mundan beýläk gazetleriň onlaýn görnüşi üçin 60 manat, kagyz görnüşi üçin 60 manat, jemi 120 manat möçberinde çykdajy etmäge mejbur bolýandyklaryny aýdýarlar.
Häzirki wagtda Türkmenistanyň döwlet neşirýat gullugy gazet-žurnallaryň onlaýn görnüşini “.pdf” formatda tölegsiz okyjylara ýetirýär.
“2023-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan başlap, gazet žurnallaryň hem onlaýn görnüşine, hem-de öýe gelýän görnüşine abuna ýazylmak talap edilýär. Munuň üçin 120 manat töleg alynýar. 60 manatlyk onlaýn gazete, 60 manatlyk bolsa öýe gelýän gazete ýazylmaly. Öýe gelýän neşirleriň biri hökman žurnal bolmaly” diýip, lebaply bir býujet işgäri atlandyrylmasyzlyk şerti bilen Azatlyk Radiosynyň habarçysyna gürrüň berdi.
Degişli maglumat "Galkynyş" "Watana", “Türkmen dili” “Mugallymlar gazetine” goşulyp, döwlet emlägini tygşytlarTürkmenistanda ýylyň dowamynda iki gezek býujet işgärlerinden gazet-žurnallara mejbury abuna ýazylmak talap edilýär. Ýylyň birinji ýarymy üçin güýz aýlarynda, ikinji ýarymy üçin ýaz aýlarynda mejbury okyjy çekmek işlerine badalga berilýär.
Lebaply býujet işgärleri nobatdaky abuna möwsümine degişli ähli tölegleriň 10-njy noýabra çenli geçirilmeginiň talap edilýändigini aýdýarlar. Galyberse-de, abuna ýazylmak işleri býujet işgärleriniň öz üstüne ýüklenýär.
“Býujet işgärleriniň özlerine ynanyldy. “Türkmenpoçta” baryp, işleýän ýeriň salgysyny aýdyp, 60 manat onlaýn, 60 manat kagyz görnüşli gazet üçin töleg geçirmeli” diýip, lebaply ýaşaýjy aýdýar.
Sebitiň çäginde hereket edýän her bir döwlet-edara kärhanasynyň ähli işgärleri döwlet neşirlerine ýazylmaga mejbur edilýärler. Munuň üçin, hem işgärlere, hem-de edara-kärhanalara hasabat üçin möhlet berilýär.
“Tölegleri 10-njy noýabra çenli geçirmeli. Her bir edara ähli işgärleriň 100 göterim abuna ýazylandyklary barada welaýat häkimligine hasabat bermeli. Hatda işgär zähmet rugsadynda hem bolsa, saglyk rugsadynda hem bolsa, hökmany suratda “Türkmenpoçta” baryp, abuna ýazylmaly” diýip, býujet işgärleri Azatlyk Radiosynyň habarçysyna gürrüň berýärler.
Türkmenistanda gazet-žurnallaryň “.pdf” formatda onlaýn görnüşde okyjylara ýetirilmegi soňky iki ýylyň dowamynda ýola goýuldy. Ýöne türkmen metbugatyny yzarlaýjylar gazet-žurnallaryň mazmunynyň okyjylarda köplenç gyzyklanma döretmeýändigini aýdýarlar.
Metbugat azatlygy boýunça halkara hasabatlarda dünýä ýurtlarynyň arasynda yzdaky orunlary eýeleýän Türkmenistanda metbugat serişdeleri berk döwlet gözegçiligi astynda galýar. Gazet-žurnallaryň baş redaktorlary prezident tarapyndan wezipä bellenilýär.
Degişli maglumat Türkmen gazetleri üç esse gymmatlady, mazmun öňki 'garyplygynda' galýarMundan ozalky ýyllarda türkmen prezidentleri köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylaryndan, şol sanda gazet-žurnallaryň redaktorlaryndan ýurtda gazanylýandygy aýdylýan ösüşleriň mediada wasp edilmegini talap edýärdi.
Ýurtda hereket edýän media serişdeleri, şol sanda gazet-žurnallar esasan döwlet syýasatyny wasp etmek hem-de prezidentiň şahsyýet kultuny dabaralandyrmak işleri bilen meşgul bolýarlar.
Bu aralykda, Azatlyk Radiosynyň habarçysy döwlet kärhanalarynda we hojalyk hasaplaşygyndaky edaralarda ençeme işgärleriň “.pdf” formatdaky gazet-žurnallaryň onlaýn görnüşlerini ykjam telefonlarda okamagyň amatsyzdygyny aýdýandyklaryny habar berýär.
“Köp işgär şol onlaýn gazeti açyp, görüp hem bilmeýär” diýip, bir býujet işgäri Azatlygyň habarçysy bilen gürrüňdeşlikde aýtdy.
Maglumat üçin aýdylsa, döwlet gözegçiligindäki gazet-žurnallaryny sanly görnüşe geçirmäge çalyşýan Türkmenistanda ilatyň Internet mümkinçilikleri çäkli bolmagynda galýar.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.