Günorta-gündogar Owganystanyň Nangarhar welaýaty ‘Yslam döwleti’ (YD) diýilýän toparyň merkezi hasaplanýardy. Soňky döwürde ol welaýatdaky Talyp hereketi bilen ‘YD’ toparyň arasynda çaknyşyklar ýüze çykdy. Hökümet güýçleri hem Nangarhar welaýatynda ‘YD’ toparyna garşy öz göreşini güýçlendirdi. Şonuň netijesinde ‘yslam döwleti’ toparynyň Horasan bölüminiň daşary ýurtly jeňçileriniň demirgazyk Owganystana tarap ugrandygyny bilermenler aýdýarlar. Nangarhar welaýatyndan çekilen daşary ýurtly söweşijilerden bir topar Kunar welaýatyna baryp ýerleşipdir diýen habar bar.
Merkezi aziýaly militanlaryň ‘yslam döwleti’ atly toparyna tabyn bolandygy aýdylýar.
Kunar welaýatynyň polisiýa edarasynyň başlygy, general Şepirkulla Säher birnäçe ‘YD’ söweşijisiniň tussag edilendigini habar berdi. Ol tutulanlardan üç ‘daeşçiniň’ Türkmenistanyň raýaty bolandygynyň anyklanandygyny bildirip, şeýle diýdi.
– Biz ýedi ‘daeşçini’ (söweşijini) tussag etdik. Tutulanlaryň arasynda aýal we çagalaram bar. Üç ‘daeşçiniň’ ýanyndan Türkmenistanyň pasporty (kimlik – şahsyýetini anyklaýan resminama) çykdy, ýagny üç ‘daeşçiniň’ Türkmenistanyň graždanlary bolandygy mälim edildi. Tutulan ‘daeşçiler’ Owganystanyň Milli howpsuzlyk gullugyna tabşyryldy – diýip, general Şepikulla Säher Azatlyk Radiosyna aýtdy.
Kunar welaýatynda 1200-den gowrak ‘daeş’ söweşijileriniň ýerleşendigini bildirip, welaýatyň häkimi Abdul Setdar Mürzekwal şeýle diýdi.
– Kunar welaýatynda 1200-den köpräk daşary ýurtly jeňçiler hereket edýärler. ‘Daeş’ militanlarynyň aglabasy Merkezi Aziýa ýurtlaryndan bolan söweşijilerdir. Merkezi aziýaly ‘daeşçileriň’ ýanynda olaryň maşgala agzalary hem bar – diýip, Kunar welaýatynyň häkimi Abdul Setdar Mürzekwal Azatlyk Radiosynyň habarçysy bilen gürleşende aýtdy.
Owganystanda 20-den gowrak ekstremistik toparlaryň bardygyny resmiler tassyklaýarlar. Owganystanda öňki Sowet Soýuzyna girýän ýurtlaryň ählisinden jeňçiler bar. Kunar welaýatynyň ýerli Geňeşiniň agzasy, deputat Mälik Şirzemin bu welaýatdan ‘daeşçileri’ ýok etmek boýunça çäre görülmelidigini sorap, hökümete ýüz tutdy.
– Nangarharda bolşy ýaly, Kunar welaýatynda hem ‘daeşçiler’ ýok edilmelidir. Kunar welaýatynda daşary ýurtly jeňçiler, şol sanda Merkezi aziýaly jeňçiler halky gynamalara duçar edýärler. Ol jeňçileriň güýçlenmeginiň öňüni almak üçin, hökümet berk çäre görsün – diýip, deputat aýdýar.
Demirgazyk Owganystanda-da ‘Yslam döwleti’ toparynyň Horasan bölüminiň toparlary hereket edýärler. ‘Daeş’ militanlarynyň Owganystanyň Pakistan bilen araçäkleşýän sebitlerinden, demirgazyk Owganystana gelýändikleri aýdylýar. ‘YD’ toparynyň söweşijileriniň demirgazyk Owganystanyň Farýap, Jöwüzjan we Serful welaýatlarynda ýerleşendiklerini ýerli resmiler boýun alýarlar.
Hususan-da, Farýap welaýatynyň Türkmenistan bilen araçäkleşýän sebitlerinde merkezi aziýaly jeňçiler ýerleşipdirler. Türkmenistanyň serhet ýakasynyň golaýynda owgan hökümetiniň kontrollygynda bolmadyk bazarlar bar. Şonda ok-ýaraglaryň hem-de harby enjamlaryň, şol sanda neşe maddalarynyň dürli görnüşleriniň açyk alnyp satylýandygyny ýerli geňeşiň deputatlary aýdýarlar.