Türkmenistanda döwlet derejesinde mahabatlandyrylýan pagta ýygym kampaniýasynyň dowam edýän wagtynda pagtany ýygýan tehnikanyň işlemegi üçin zerur ýangyç, ýag we çalgy serişdeleri ýetmezçilik edýär. Oba hojalyk tehnikasyny dolandyrýan sürüjier başdan geçirýän kynçylyklaryny gürrüň berýärkä, häkimiýetler pagtany el bilen ýygmak üçin mugt iş güjüni üpjün etmek üçin çäre görýärler we pagta meýdanlaryna býujet işgärlerini ugradýarlar.
Pagta ýygymyň gyzgalaňly döwründe oba hojalyk tehnikasyny dolandyrýan sürüjilere görä, traktorlaryň we kombaýnlaryň işleýän pursatlaryndan hereketsiz durýan wagty köp bolýar. Olaryň sözlerine görä, tehnika üçin zerur çalgy ýaglaryň ýetmezçilik etmegi sebäpleriň biri bolýar.
"Kombaýynlaryň hasaba duran kolhoz awtoparkynda wagtly-wagtynda tehnikanyň işlemeli sagatlarynda çalgy ýagy berilmeýar. Şeýle-de, azyndan her iki ýylda çalyşmaly antifriz sowdyjy serişdesini hem bermeýärler" - diýip, lebaply kombaýnçy gürrüň berdi.
Azatlyk Radiosy bilen anonim gürleşen ýerli kombaýn sürüjileriň we mehanizatorlaryň ençmesi özleriniň daşary ýurtda öndürlen "John Deere" kysymly tehnikany ulanýandygyny we onuň üçin ýörite çalgy ýagynyň göz öňüne tutulýandygyny aýdýarlar.
"Kombaýnlar üçin "John Deer" kompanýasynyň öndüren 200 litirlik gaplardaky çalgy ýagy, şeýle-de antifriz daýhan birleşiklerine doly derejede gelýär. Pagta ýygýan kombaýyn işlemeli sagadyny işlänsoň onuň çalgy ýagyny çalyşmaly wagty gelýär, emma pagta meýdanlarynda işleýän tehnika çalgy ýagy wagtynda berilmänsoň, ony çalyşmazdan işläp durýar we sandan çykýar. Kompýuterleşdirilen kombaýnlar tehniki üpjünçiligi wagtynda berjaý edilmese ses edip, ekin meýdandan öçüp galýar" diýip, Lebapdaky daýhan birleşikleirniň birinde işleýän ýene bir kombaýnçy gürrüň berdi.
Azatlyk Radiosy bilen söhbetdeş bolan mehanizatorlar öz daýhan birleşikleriniň awtoparklaryna oba hojalyk tehnikasy üçin zerur çalgy ýaglaryň köplenç wagtynda gelýändigini, emma onuň haýsyda bolsa bir sebäpden wagtynda paýlanmaýandygyny aýdýarlar. Käbir çeşmeler şol ýangyç we çalgy ýag serişdeleriň ýerli bazarlarda satuwda peýda bolýandygyny hem habar berýärler. Ýerli çeşmeler "John Deere" kompaniýasynyň önümi bolan çalgy ýagynyň 200 litrini gara bazarda 5-6 müň manada tapyp bolýandygyny aýdýarlar. Azatlyk Radiosy bu ýagdaýlar barada Lebap welaýatynyň resmilerinden maglumat alyp bilmedi.
Azatlyk Radiosynyň Lebap welaýatyndaky habarçylary ekin meýdanlarynda durup galan tehnikany häli-şindi görse bolýandygyny belleýärler.
"Haýsy pagta meýdanyna syn etseň kombaýnlaryň bir-iki sagat pagta ýygnasa, galan wagty durandygyny görse bolar" diýip, habarçymyz aýdýar.
Bu aralykda ekin meýdanlarynda pagta esasan el bilen ýygnalýar. Ýerli häkimiýetler pagta ýygym işlerini adam güýji bilen üpjün etmek boýunça çäre görýärler.
Welaýatyň döwlet edara-kärhanalarynyň işgärleri iki hepdelik arakesmeden soň ýene-de ekin meýdanlaryna gitmäge mejbur edildi. 28-nji sentýabrdan başlap, býujet işgärleri ýene-de köpçülikleýin pagta ýygymyna alnyp gidilýär. Habarçylar mejbury zähmetiň ulanylmagynyň öňküsinden-de güýçlenendigini habar berip, Lebapdaky býujet edaralaryň işgärleriniň hepdäniň dowamynda azyndan 30 göteriminiň pagta ýygymyna çekilýändigini, şenbe we ýekşenbe günleri edara-kärhanalaryň işgärleriniň ählisiniň, 100 göteriminiň pagta ýygymyna gitmäge mejbur edilýändigini mälim etdiler.
Türkmen resmileri pagta, bugdaý we beýleki önümçiliginiň üstünlikli alnyp barýandygyny, oba hojalyk pudagyna döwlet tarapyndan serişdeleriň doly derejede we wagtynda goýberilýändigini yzygiderli adýarlar, emma mejbury zähmetiň ulanylmagyny boýun almaýarlar.
Türkmen metbugaty ýurtda ýylda 1 milliondan gowrak pagta öndürilýändigini habar berýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPNulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
Forum