Türkmenistanyň býujet edaralarynda gazet-žurnallara 2023-nji ýylyň ikinji ýarymy üçin mejbury abuna ýazylmak möwsümi başlandy. Häkimiýetler berk döwlet gözegçiligindäki neşirleriň hem onlaýn, hem-de kagyz görnüşlerine ýazylmagy talap edýärler. Şol bir wagtda, bu mejburlyk sebäpli çykdajylarynyň artýandygyny aýdýan işgärler, ozal tölegini geçiren gazet-žurnallaryň özlerine gowşurylmaýandygyny belleýärler.
Lebapdaky habarçymyz bilen söhbetdeş bolan ýerli býujetçiler edara ýolbaşçylarynyň abuna töleglerini “Türkmenpoçta” arkaly 5-nji maýa çenli geçirmegi talap edýändiklerini gürrüň berdiler. Ýatlatsak, geçen ýylyň noýabryndan başlap býujet işgärlerinden gazetleriň hem onlaýn, hem-de öýe gelýän kagyz görnüşlerine abuna ýazylmak talap edilýär.
“Gazetleriň kagyz görnüşi üçin 60 manat, onlaýn görnüşi üçin hem 35 manat, ýagny jemi hasapda 95 manat geçirmeli. Her gün ir bilen işe baranymyzda, ýolbaşçylar birinjilik bilen ‘abuna ýazyldyňmy?’ diýip soraga çekýärler. Olar eger-de şu hepdäniň aýagyna çenli töleg kwitansiýasy hödürlenmese, onda işe hem mundan beýläk gelip oturmagyň manysynyň ýokdugyny aýdyp, haýbat atýarlar” diýip, Türkmenabadyň döwlet edaralarynyň biriniň işgäri anonimlik şertinde habarçymyza gürrüň berdi.
Habarçymyzyň söhbetdeşleri degişli ýolbaşçylaryna şu ýylyň birinji ýarymy üçin abuna ýazylan gazetdir-žurnallarynyň hiç biriniň gelmändigini, özleriniň boş çykdajylara galýandygyny düşündirjek boldular.
“Ilatyň uly böleginiň ykdysady ýagdaýy onsuzam gaty agyr. Adamlar aýlykdan aýlyga çenli zordan gün görýärler. Biz mejbury abuna çykdajylarynyň artykmaçdygyny, galyberse-de neşirleriň öýlerimize getirilmeýändigini aýtdyk. Emma ýolbaşçylar ‘Bu bizi gyzyklandyrmaýar. Aşgabatdan ähli işgäriň abuna üçin pul geçirendigi barada bizden hasabat soralýar’ diýip jogap berýärler” diýip, habarçymyzyň söhbetdeşi gürrüň berdi.
Şol bir wagtda, ol ýerli gazet-žurnallaryň mazmunynyň okyjylarda köplenç gyzyklanma döretmeýändigini, olarda aglaba şol bir habarlaryň çap edilýändigini sözüne goşdy.
Bu aralykda, Marydaky habarçymyz hem sebitiň çäginde hereket edýän her bir döwlet-edara kärhanasynyň işgärleriniň döwlet neşirlerine ýazylmaga mejbur edilýändigini habar berdi.
Metbugat azatlygy boýunça halkara hasabatlarda dünýä ýurtlarynyň arasynda yzdaky orunlary eýeleýän Türkmenistanda metbugat serişdeleri berk döwlet gözegçiligi astynda galýar. Gazet-žurnallaryň baş redaktorlary prezident tarapyndan wezipä bellenilýär.
Serhetsiz Reportýorlar guramasynyň Metbugat azatlygy boýunça 2023-nji ýylda çap eden soňky ýyllyk hasabatynda Türkmenistan 180 ýurduň arasynda 176-njy orunda ýerleşdirildi. Hasabatda geçen ýyl häkimiýet başyna Serdar Berdimuhamedowyň gelmegi bilen, ýurtda senzuranyň we gözegçiligiň gaýtadan güýçlendirilendigi nygtalýar.
Türkmenistanda býujet işgärlerinden ýylyň dowamynda iki gezek gazet-žurnallara mejbury abuna ýazylmak talap edilýär. Mejbury okyjy çekmek boýunça bu işlere güýz we ýaz aýlarynda badalga berilýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPNulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
Forum