Ahal welaýatynyň Änew şäherçesinden 23 kilometr ýokarda, dag içinde ýerleşýän ozalky Kalinin, häzirki ady Bagabat şäherçesiniň hem-de Ahal welaýatynyň Akbugdaý etrabynyň Manyş obasynyň ilatynyň ýaşap oturan jaýlarynyň häkimiýetler tarapyndan ýumrulmagyna garaşylýar.
Читайте также на русском
Serhetýaka hasaplanýan harby bölüme hem-de onda ýaşaýan harby işgärlere degişli ýaşaýyş jaýlaryndan başga-da mekdep, medpunkt ýerleşýän Manyş obasynda 80-den gowrak hojalyk jaýlarynyň bardygyny öz adynyň efirde tutulmazlygyny soran bu obanyň ýaşaýjysy aýdýar.
Onuň sözüne görä, häkimiýetler göçüp barmaga hiç bir ýaşaýyş jaýyny ýa kompensasiýa teklip etmezden, ilatyň jaýlaryny ýumurmak barada duýduryş hatlaryny paýlapdyrlar. Häkimiýetleriň bu karary bilen ylalaşmadyk ýaşaýjylar häzirlikçe duýduryş hatlaryny alandyklary barada hata gol goýmakdan boýun towlapdyrlar.
Emma duýduryş hatyna gol goýanyňda-goýmanyňda häkimiýetleriň agyr tehnikalary äkelip, ilatyň jaýlaryny ýumrup başlaýan faktlarynyň ýüz berýänligi sebäpli, bu obanyň ýaşaýjylary uly alada galýandyklaryny aýdýarlar.
Bir ýaşaýjy özleriniň 1955-nji ýylda şu ýere göçüp gelendiklerini, şondan bäri hem ýarym asyr gowrak wagt bäri bu ýerde ýaşap, mal-gara, ekin bilen güzeran aýlap oturandyklaryny, SSSR döwründe Ahal welaýatynyň “Sowet Türkmenistany”, Garaşsyzlyk ýyllary bolsa Myratberdi Sopyýew adyndaky daýhan birleşigine degişli bolan bu obanyň ýaşaýjylarynyň daýhan birleşiginiň başlyklarynyň rugsat bermegi bilen tipli ýaşaýyş jaýlaryny gurunandygyny, emma bu gün ol jaýlary häkimiýetleriň ilatyň bikanun guran jaýlary hasaplaýandyklaryny hem sözüne goşýar.
“Işsizlik sebäpli ilat mal-gara bilen, kärende ýerlerinde üzüm ýetişdirip, şonuň bilen güzeran aýlap otyrdylar. Indi jaýlarymyzy ýumrup, bizi hem jaýsyz, hem eklençsiz goýmaga synanyşyk edilýär” diýip, manyşly ýaşaýjy aýdýar.
160 öýli ýaşaýjysy bolan ozalky Kalinin, häzirki Bagabat şäherçesiniň ýaşaýjylarynyň hem ýagdaýynyň Manyş obasynyň ýaşaýjylarynyňky bilen deň hatardadygyny ýaşaýjylar aýdýarlar. Ol ýerde Soýuz döwründe gurlan inçekesellileri bejerýän sanatoriýanyň ýumrulandygyny, onuň ornuna 250 orunlyk täze şypahananyň gurulmagynyň göz öňünde tutulýandygyny şäherçäniň bir ýaşaýjysy aýdýar.
Emma Bagabatda bar bolan 20-nji orta mekdebiňem, Manyş obasynda bar bolan 3-nji orta mekdebiňem işgärlerine 2 aýlyk posobiýe tölenjekdigi aýdylyp, olaryň özleriniň iş üpjünçiligi barada alada etmeli boljakdyklaryny hem häkimiýetler işgärlere duýdurypdyrlar.
“1-nji maýa çenli jaýlaryňyzy ýumuryň, nirä gitseňiz şoňa gidiň” diýip, ýaşaýjylara görkezme berlendigini, ol ýerde öňden ýaşap oturan obasyndan, ýaşaýyş jaýlaryndan mahrum edilmekleriniň sebäplerine bolsa ilatyň asla düşünip bilmeýändiklerini ýaşaýjylar aýdýarlar.
“Bu nähili hökümet boldy, häkimiýetleriň ilata kast etmekleriniň soňy gelmeýär. Ilat nirede ýaşamaly, nädip güzeran aýlamaly, ol barada alada edýän adam ýok. Diňe garyp ilaty ozalkysyndan hem garyp düşürip, ilaty tozdurmagyň aladasy edilýär. Ilatyň gargyşy, gözýaşy üçin, bir gün jogap bermeli boljakdyklary häzirki häkimiýetleriň asla ýatlaryna düşenok” diýip, ýaşaýjylar zeýrenýärler.
Ýatladyp geçsek, Aşgabadyň gaýrasyndaky ‘Çoganly daçalary’ diýilýän daçalaryň 2013-nji ýylyň güýzünde ýumrulmagy bilen ol daçalarda ýaşan üç müňe golaý hojalyga hem häkimiýetler tarapyndan hiç bir ýaşaýyş jaýlary berilmändi, kompensasiýalar tölenmändi.