1-nji sentýabrda Türkmenistanyň medisina ulgamyna degişli birnäçe täzelik peýda boldy. Täze medisina merkezleri açylyp, enjamlaşdyryldy. Türkmenistanyň döwlet medisina uniwersitetiniň täze ýolbaşçylary bellenildi. Uniwersitetiň professorlary we mugallymlary üçin täze jaý ulanylmaga berildi.
Aşgbatda uly dabara bilen alty sany täze keselhana açyldy. Resmi maglumatlara laýyklykda, täze açylan merkezler ýurduň Saglygy saklaýyş we medisina senagaty ministrliginiň ýokanç keseller merkeziniň edarasy tarapyndan birleşdirildi.
Täze kompleksiň düzümine 150 orunlyk deri-wenerologiýa keselhanasy, 60 orunlyk inçekesel boýunça bejeriş-öňüni alyş merkezi, ýokanç keseller boýunça 260 orunlyk bejeriş-öňüni alyş merkezi, SPID-iň öňüni alyş merkezi, şeýle-de merkezleşdirilen laboratoriýa we gan merkezi girýär. Resmi maglumatlarda medisina şäherçesiniň gurluşygyna 103 milliondan gowrak puluň sarp edilenligi aýdylýar.
Täze açylan ýokanç keseller merkezinde Merkezi Aziýada ilkinji bolup fibroskan apparaty işe girizildi. Fransiýadan satyn alnan bu guralyň bagyryň ýagdaýyny çalt we howpsuz barlamaga mümkinçilik berýänligi Türkmenistanyň habar serişdelerinde belläp geçildi.
Şu hepdede lukmanlary taýýarlaýan döwlet medisina uniwersitetiniň professorlary we mugallymlary üçin ýörite salnan jaý ulanylmaga berildi. Prezidentiň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda açylan 12 gatly jaýda 46 maşgala ýaşar. Şol günüň özünde medisina işgärleri üçin 76 maşgalalyk ýene bir jaýyň ulanylmaga berlenligi hem habar berilýär.
Hyzmatlaryň elýeterliligi
Ýurduň saglygy saklaýyş infrastrukturasy gowulandyrylýarka, kadaly medisina hyzmatlary halkyň agramly bölegi üçin elýeterli bolman galýar. Ýerli ýaşaýjylar esasy sebäpleriň arasynda medisina hyzmatlarynyň köpçülik üçin çakdanaşa gymmatlygyny belleýärler.
Soňky döwürde türkmenistanlylaryň keselini bejertmek üçin medisina edaralaryna derek tebiplere we mollalara ýüz tutýan halatlarynyň hem köpelenligini ýerli lukmanlar bilen söhbetdeş bolan Azatlyk Raidosynyň Türkmenistandaky habarçysy Osman Hallyýew aýdýar.
Medisina hyzmatlarynyň hili hem adamlarda nägilelik döredýär. Ilatyň hatda esasy medisina hyzmatlary bilen kadaly üpjün edilmeýänligini türkmenistanly pensioner Azatlyk Raidosyna gürrüň berip, lukmanlaryň, şepagat uýalarynyň, dermanlaryň ýetmezçilik edýänligini belleýär.
Azatlyk Radiosy bilen söhbetdeş bolan Türkmenistanyň ýene bir ýaşaýjysy täze açylýan merkezleriň işgärleriniň nähoşlary bejermek däl-de, olardan has köp pul almak maksadyna eýerýän pursatlarynyň seýrek däldigini belläp, öz ogluny bejertmek üçin narkologiýa keselhanalarynyň birine ýüz tutup, ýedi günde bir million 300 müň manat tölänligini, emma netije bolmanlygyny gürrüň berýär.
Kadrlar meselesi
Türkmenistanda kadrlar ýetmezçiligi medisina ugrunda has ýiti duýulýar. Türkmen hökümeti kadrlar üpjünçiligini ileri tutýan ugurlarynyň arasynda agzap gelýär. Emma, muňa garamazdan, ýerli ýaşaýjylar ýurduň içinde köp lukmanlaryň işsiz galýanlygyny hem gürrüň berýärler.
Türkmenistanly ginekolog lukmanyň Azatlyk Radiosyna aýtmagyna görä, işlemek isleýän bilimli, tejribeli köp lukmanlar dürli bahanalar bilen işe alynmaýar. Işe girmek isleýän lukmanlaryň öňünde goýulýan esasy şertleriň arasynda latyn elipbiýini we ”Ruhnamany” bilmek talap edilýär. Üstesine-de para bermeli bolýar.
Azatlyk Radiosy bilen söhbetdeş bolan türkmenistanly lukman işsiz kösenýän ýa pensiýa çykan tejribeli lukmanlaryň duş gelen ownuk-uşak gazanç bilen gün görýänligini, hususan-da, koneje ulaglary bolan lukmanlaryň sürüjilik bilen gazanç edýänligini aýdýar.
Azatlyk Radiosynyň söhbetdeşi lukmanlaryň pensiýalarynyň hem ujypsyzdygyny belleýär we medisinada 30 ýyllyk iş stažy bolsa-da, öz pensiýasynyň 55 dollardan geçmeýänligini gürrüň berýär. Onuň sözlerine görä, pensiýalaryň kesgitlenmegi köplenç raýatlaryň çeken zähmetine we iş stažyna däl-de, pensiýalary kesgitleýän ýerli edara ýolbaşçylaryna we olara berlen paranyň möçberine bagly bolýar.
Kemçilikleriň agzalmagy
Türkmenistanda medisina hyzmatlarynyň hiliniň pesdigini we ýurtda saglygy saklaýyş pudagynyň hakyky ýagdaýyny ýaşyrmak boýunça düzgünleriň höküm sürýänligini Türkmenistanda işlän halkara guramalary hem habar berýärler.
10 ýylyň dowamynda Türkmenistanda işlän we 2009-njy ýylyň aýagynda ýurdy terk eden “Serhetsiz lukmanlar” guramasy 12-nji aprelde ýaýradan hasabatynda Türkmenistanyň saglygy saklaýyş sistemasyndaky kemçilikleri paş etdi.
“Serhetsiz lukmanlar” guramasynyň ýolbaşçylaryndan Lesli Şanks agzalan hasabaty ýaýratmak arkaly bu guramanyň Türkmenistanda şaýat bolan takyk kemçiliklerine Türkmenistanyň we halkara jemgyýetçiliginiň ünsüni çekmek maksadyna eýerenligini Azatlyk Radiosyna aýtdy.
Emma “Serhetsiz lukmanlar guramasynyň hasabatynyň çap edilmegi Türkmenistanyň ýolbaşçylarynda nägilelik döredipdi. Ýurduň Daşary işler ministrliginiň ýaýradan resmi beýannamasynda türkmen tarapy “Serhetsiz lukmanlar” guramasyny Türkmenistan barada bilkastlaýyn galp maglumat ýaýratmak arkaly ýurdy abraýdan düşürmäge synanyşykda aýyplady.
Täze kompleksiň düzümine 150 orunlyk deri-wenerologiýa keselhanasy, 60 orunlyk inçekesel boýunça bejeriş-öňüni alyş merkezi, ýokanç keseller boýunça 260 orunlyk bejeriş-öňüni alyş merkezi, SPID-iň öňüni alyş merkezi, şeýle-de merkezleşdirilen laboratoriýa we gan merkezi girýär. Resmi maglumatlarda medisina şäherçesiniň gurluşygyna 103 milliondan gowrak puluň sarp edilenligi aýdylýar.
Täze açylan ýokanç keseller merkezinde Merkezi Aziýada ilkinji bolup fibroskan apparaty işe girizildi. Fransiýadan satyn alnan bu guralyň bagyryň ýagdaýyny çalt we howpsuz barlamaga mümkinçilik berýänligi Türkmenistanyň habar serişdelerinde belläp geçildi.
Şu hepdede lukmanlary taýýarlaýan döwlet medisina uniwersitetiniň professorlary we mugallymlary üçin ýörite salnan jaý ulanylmaga berildi. Prezidentiň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda açylan 12 gatly jaýda 46 maşgala ýaşar. Şol günüň özünde medisina işgärleri üçin 76 maşgalalyk ýene bir jaýyň ulanylmaga berlenligi hem habar berilýär.
Hyzmatlaryň elýeterliligi
Ýurduň saglygy saklaýyş infrastrukturasy gowulandyrylýarka, kadaly medisina hyzmatlary halkyň agramly bölegi üçin elýeterli bolman galýar. Ýerli ýaşaýjylar esasy sebäpleriň arasynda medisina hyzmatlarynyň köpçülik üçin çakdanaşa gymmatlygyny belleýärler.
Soňky döwürde türkmenistanlylaryň keselini bejertmek üçin medisina edaralaryna derek tebiplere we mollalara ýüz tutýan halatlarynyň hem köpelenligini ýerli lukmanlar bilen söhbetdeş bolan Azatlyk Raidosynyň Türkmenistandaky habarçysy Osman Hallyýew aýdýar.
Medisina hyzmatlarynyň hili hem adamlarda nägilelik döredýär. Ilatyň hatda esasy medisina hyzmatlary bilen kadaly üpjün edilmeýänligini türkmenistanly pensioner Azatlyk Raidosyna gürrüň berip, lukmanlaryň, şepagat uýalarynyň, dermanlaryň ýetmezçilik edýänligini belleýär.
Azatlyk Radiosy bilen söhbetdeş bolan Türkmenistanyň ýene bir ýaşaýjysy täze açylýan merkezleriň işgärleriniň nähoşlary bejermek däl-de, olardan has köp pul almak maksadyna eýerýän pursatlarynyň seýrek däldigini belläp, öz ogluny bejertmek üçin narkologiýa keselhanalarynyň birine ýüz tutup, ýedi günde bir million 300 müň manat tölänligini, emma netije bolmanlygyny gürrüň berýär.
Kadrlar meselesi
Türkmenistanda kadrlar ýetmezçiligi medisina ugrunda has ýiti duýulýar. Türkmen hökümeti kadrlar üpjünçiligini ileri tutýan ugurlarynyň arasynda agzap gelýär. Emma, muňa garamazdan, ýerli ýaşaýjylar ýurduň içinde köp lukmanlaryň işsiz galýanlygyny hem gürrüň berýärler.
Türkmenistanly ginekolog lukmanyň Azatlyk Radiosyna aýtmagyna görä, işlemek isleýän bilimli, tejribeli köp lukmanlar dürli bahanalar bilen işe alynmaýar. Işe girmek isleýän lukmanlaryň öňünde goýulýan esasy şertleriň arasynda latyn elipbiýini we ”Ruhnamany” bilmek talap edilýär. Üstesine-de para bermeli bolýar.
Azatlyk Radiosy bilen söhbetdeş bolan türkmenistanly lukman işsiz kösenýän ýa pensiýa çykan tejribeli lukmanlaryň duş gelen ownuk-uşak gazanç bilen gün görýänligini, hususan-da, koneje ulaglary bolan lukmanlaryň sürüjilik bilen gazanç edýänligini aýdýar.
Azatlyk Radiosynyň söhbetdeşi lukmanlaryň pensiýalarynyň hem ujypsyzdygyny belleýär we medisinada 30 ýyllyk iş stažy bolsa-da, öz pensiýasynyň 55 dollardan geçmeýänligini gürrüň berýär. Onuň sözlerine görä, pensiýalaryň kesgitlenmegi köplenç raýatlaryň çeken zähmetine we iş stažyna däl-de, pensiýalary kesgitleýän ýerli edara ýolbaşçylaryna we olara berlen paranyň möçberine bagly bolýar.
Kemçilikleriň agzalmagy
Türkmenistanda medisina hyzmatlarynyň hiliniň pesdigini we ýurtda saglygy saklaýyş pudagynyň hakyky ýagdaýyny ýaşyrmak boýunça düzgünleriň höküm sürýänligini Türkmenistanda işlän halkara guramalary hem habar berýärler.
10 ýylyň dowamynda Türkmenistanda işlän we 2009-njy ýylyň aýagynda ýurdy terk eden “Serhetsiz lukmanlar” guramasy 12-nji aprelde ýaýradan hasabatynda Türkmenistanyň saglygy saklaýyş sistemasyndaky kemçilikleri paş etdi.
“Serhetsiz lukmanlar” guramasynyň ýolbaşçylaryndan Lesli Şanks agzalan hasabaty ýaýratmak arkaly bu guramanyň Türkmenistanda şaýat bolan takyk kemçiliklerine Türkmenistanyň we halkara jemgyýetçiliginiň ünsüni çekmek maksadyna eýerenligini Azatlyk Radiosyna aýtdy.
Emma “Serhetsiz lukmanlar guramasynyň hasabatynyň çap edilmegi Türkmenistanyň ýolbaşçylarynda nägilelik döredipdi. Ýurduň Daşary işler ministrliginiň ýaýradan resmi beýannamasynda türkmen tarapy “Serhetsiz lukmanlar” guramasyny Türkmenistan barada bilkastlaýyn galp maglumat ýaýratmak arkaly ýurdy abraýdan düşürmäge synanyşykda aýyplady.