Hökümete degişli bolmadyk halkara “Crude Accountability” guramasy ýakynda “Türkmenistandaky reformalar: ýylmanan görnüş. Prezident Berdimuhamedowyň häkimiýetdäki dört ýylyna syn” atly hasabatyny ýaýratdy. Bu hasabatda Berdimuhamedow häkimiýete gelenden soň, türkmen hökümetiniň amala aşyrýan reformalary hem-de olara Günbataryň reaksiýasy hakda maglumat berilýär.
Gurbanguly Berdimuhamedow ozalky diktator Saparmyrat Nyýazowyň ölüminiň yzysüre häkimiýet başyna geçdi. Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurduň syýasy-ykdysady durmuşynda, adam hukuklary meselelerinde özgerişlikler amala aşyrylarmy ýa-da öňki diktator režiminiň ýoly dowam etdirilermi diýen ýaly soraglar Günbatary juda ýakyndan gyzyklandyrýar.
2007-nji ýylyň 11-nji fewralyndaky prezidenlik saýlawlarynda Berdimuhamedow Türkmenistanyň baştutanlygyna geçenden soň, ýurtda giň möçberli reformalary amala aşyrmaga söz beripdi. Bu wadalar belli bir derejede iş ýüzünde durmuşa geçirldi. Ýagny, Türkmenistanda internetiň ulanylyşy açyldy, ýurduň içindäki hereket çäklendirmeleri hem belli bir derejede azaldy. Emma, käbir ekspertleriň bellemegine görä, bu diňe Günbataryň gözüni baglamak üçin edilýär.
“Uruş we parahatçylyk maglumatlary institutynyň” ýerine ýetiriji direktory Jon MakLaud Berdimuhamedowyň Türkmenistanda sosial we saglygy saklaýyş meseleleri boýunça käbir öňegidişlikleri gazanandygyny belläp, adam hukuklary babatda öňegidişlikleriň bolmandygyny aýdýar.
“Ol käbir ugurlar boýunça, şol sanda sosial üpjünçilik, saglygy saklaýyş, bilim ulgamlarynda belli bir reformalary amala aşyrdy. Bu ugurlarda, dogrudan hem käbir oňaýly özgerişlikler bar. Ýöne, beýleki pudaklara gezek gelende, ýagny adam hukuklary, demokratiýa boýunça göze ilýän özgerişler ýok. Şeýle-de men bu ugurlarda üýtgeşik bir özgerişlik bolaram öýdemok. Mysal üçin, onuň arada syýasy partiýalaryň açylmagynyň gerekdigi barada aýdanlaryna asla-da bil baglap bolmaýar” diýip, MakLaud aýdýar.
“Crude Accountability” guramasynyň ýaýradan hasabatynda aýdylmagyna görä, günbatar hökümetleri, halkara guramalary we maliýe gurluşlary prezident Berdimuhamedowyň “bular” ýaly reformalaryny oňaýly garşylap, türkmen hökümetine Nyýazowyň döwründäki bolan garaýyşlaryny üýtgedipdirler.
Şeýle-de, hasabatda nygtalmagyna görä, prezident Berdimuhamedow günbatarly liderleriň aladalaryna gulak asýandan bolup, olar bilen, hamana, ysnyşykly gatnaşyk gurýar diýen pikiri döredipdir.
Gurbanguly Berdimuhamedow ozalky diktator Saparmyrat Nyýazowyň ölüminiň yzysüre häkimiýet başyna geçdi. Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurduň syýasy-ykdysady durmuşynda, adam hukuklary meselelerinde özgerişlikler amala aşyrylarmy ýa-da öňki diktator režiminiň ýoly dowam etdirilermi diýen ýaly soraglar Günbatary juda ýakyndan gyzyklandyrýar.
2007-nji ýylyň 11-nji fewralyndaky prezidenlik saýlawlarynda Berdimuhamedow Türkmenistanyň baştutanlygyna geçenden soň, ýurtda giň möçberli reformalary amala aşyrmaga söz beripdi. Bu wadalar belli bir derejede iş ýüzünde durmuşa geçirldi. Ýagny, Türkmenistanda internetiň ulanylyşy açyldy, ýurduň içindäki hereket çäklendirmeleri hem belli bir derejede azaldy. Emma, käbir ekspertleriň bellemegine görä, bu diňe Günbataryň gözüni baglamak üçin edilýär.
“Uruş we parahatçylyk maglumatlary institutynyň” ýerine ýetiriji direktory Jon MakLaud Berdimuhamedowyň Türkmenistanda sosial we saglygy saklaýyş meseleleri boýunça käbir öňegidişlikleri gazanandygyny belläp, adam hukuklary babatda öňegidişlikleriň bolmandygyny aýdýar.
“Ol käbir ugurlar boýunça, şol sanda sosial üpjünçilik, saglygy saklaýyş, bilim ulgamlarynda belli bir reformalary amala aşyrdy. Bu ugurlarda, dogrudan hem käbir oňaýly özgerişlikler bar. Ýöne, beýleki pudaklara gezek gelende, ýagny adam hukuklary, demokratiýa boýunça göze ilýän özgerişler ýok. Şeýle-de men bu ugurlarda üýtgeşik bir özgerişlik bolaram öýdemok. Mysal üçin, onuň arada syýasy partiýalaryň açylmagynyň gerekdigi barada aýdanlaryna asla-da bil baglap bolmaýar” diýip, MakLaud aýdýar.
“Crude Accountability” guramasynyň ýaýradan hasabatynda aýdylmagyna görä, günbatar hökümetleri, halkara guramalary we maliýe gurluşlary prezident Berdimuhamedowyň “bular” ýaly reformalaryny oňaýly garşylap, türkmen hökümetine Nyýazowyň döwründäki bolan garaýyşlaryny üýtgedipdirler.
Şeýle-de, hasabatda nygtalmagyna görä, prezident Berdimuhamedow günbatarly liderleriň aladalaryna gulak asýandan bolup, olar bilen, hamana, ysnyşykly gatnaşyk gurýar diýen pikiri döredipdir.
